- SCENICI
- SCENICIdicti qui in Scenam prodirent. Hi apud Athenienses omni notâ vacui erant, agebantque fabulam, postquam tricesimum aetatis annum attigêre, ex Lege: Μὴ εἰσελθεῖν τινα εἰπεῖν, μήπω τριάκοντα ἔτη γεγονρ´τα. Itaque cives ipsi Attici et Poetae, in Scenam prodibant, quod de Sophocle, Aristophane, aliis, observatum. Romae contra Histriones notabantur infamiâ, unde Laberii querela, de qua suô locô. Scilicet: Ait Praetor, qui inScenam prodierit, infan=mis est, l. 2. §. ult. D. de his qui not. infamiâ. Unde factum, ut Scenici spectaculorum deberentur obsequiis, eaque Scenicis nati non possent detrectare, sed vel inviti ad ea praestanda adigerentur. Primus Valentinianus Princeps optimus A. C. Dionysianô 371. constituit licere Scenicos, in extremo vitae periculo constitutos, baptizare, et si forte evassissent, noluit ad scenam revocari: ne autem fraus aliqua fieret, inspicere iussit Iudices aut Urbium Curatores, an vitae periculum adiissent: Non enim volebat eos baptizari, nisi salute conclamatâ, ne consideratio sacratissimae Religionis et Christianae Legis reverentia scenae emanciparet, l. 1. Cod. Theod. de Scenicis. Annô dein Dionys. 380. Gratianus, Valentiniansu et Theodosius AAA. mulieres Scenicis prognatas, cum detrectarent spectaculorum obsequia, iussêre Lege latâ, quae habetur l. 4. Cod. Theod. in pulpitum retrahi ludicrisque deputari ministeriis, nisi, antequam possent scenae inservire, Christo dixissent sacramentum. Unde colligas, licitum fuisse tunc Scenicis progenitas, antequam possent Scenica praestare officia, sacrô tingere lavacrô, cum nondum tamen Scemcos et Scenicas liceret baptizare, nisi in extremo vitae constitutos. Postea de his ipsis, ab iisdem IMperatorib. scripta Lex est, annô sequente ut si qua mulier Scenica, volens in Ecclesiam Christi admitti et Baptismate tingi, postularet eô nomine vacationem officiorum Scenicorum, impetraret: poenâ tamen sancitâ, adversus eam, quae sui copiam post fidem Christo datam fecisset, ut videl. ludicris ministeriis deputaretur, et in scenam revocata non nisi γραΐδια seu anus ridiculas repraesentaret, donec ipsa revera senectute fieret deformis. Inter Histriones tamen infames non censebantur, qui agebant Atellanas, de quibus alibi. Vide Sam. Petitum Comm. in LL. Attic. l. 1. tit. 1. p. 73 et seqq. ut et supra passim, inprimis, in voce Histriones. Coeterum praemia Scenicorum ingentia erant, sub luxuriosis Principibus, quae tamen sobrii Imperatores aut temperârunt aut resciderunt. Ut, praeter Tiberium, Pius, qui Mesomedi Lyrico stipendia imminuit: Marcus, quam scenicas donationes temperavisse, ait Capitolin. in Marco, c. 11. Quod an de corollariis solum histrionicis intelligat, quorum meminêre Cicero, Sueton. Plinius, Alii: an in universum de omnibus, quae accipere Histriones soliti, non liquet. Alexander inprimis Sever. de quo Lamprid. in Sever. c. 33. Scenicis, inquit, numquam aurum, numquam argentum, vix pecuniam donavit: pretiosas vestes, quas Heliog abalus dederat, etiam sustulit, ad quem locum vide Salmas. ut et supra voce Donationes.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.